Дар посух ба ҳаммеҳане, ки содалавҳона чунин нивишта:
///Фаридун Давлатов: Усмонов комилан дуруст мефармояд. Мардум ҳангоми инқилоб пешоруи интихоб қарор гирифтан: аз як сӯ босаводии саросарӣ, ҳокимияти мардумию мардумпарвар, аз суи дигар ҳамон низоми нимғуломдории ҳазору сесадсола, ки мардум аллакай тамомашро чашидаву аз рангу намудаш безор буданд. Табиист, ки мардуми мо варианти якумро бештар писандид.////
Ҳеч гуна инқилобе дар Бухоро иттифоқ науфтод! Тибқи худи ҳамон назарияҳои Ленин ҳам Бухоро барои инқилоб ҳаргиз омода набуд. Пас ҳеч инқилобе дар Бухоро нашуд! Воқеъият ин аст, ки Бухоро аз сӯи лашкари сурхи булшевикӣ ИШҒОЛ шуд! Чун ин лашкари сурх аз тӯдаҳои ғоратгаре ъиборат буд, ки дигар имкони худашро таъмин кардан надошт ва ҳамла ба Бухоро миқдори зиёде пул ва сармоя барои давлати навпои булшевикӣ фароҳам кард, ки битавонад ба ъумри худ давом бахшад. Аз ҷумла, ғорати хазинаи иморати Бухоро аз сӯи ъаскарони сурхи чаповулгар, ки имрӯза муъодили садҳо милюн дулор аст, барои давлати буҳронзадаи булшевикӣ дар он замон нақши ҳаётӣ дошт. Булшевикҳо ҳамчунин дороиҳои ҳангуфте аз ғорат ва мусодираи моли мардум, ғаллаву ҳубубуоташон, гову гӯсфандонашон, асбу шутурашон ва ғайра ба Маскав ё Тошканд, маркази фармондории Туркистони Русия. мефиристоданд. Дар мавриди мусодираи ҳазорҳо сар асб бояд ёдовар шуд, ки асб василаи ҳамлу нақли бисёр муҳимме барои ъаскарони сурхи ҷаповулгар буд. Ҳатто пеш аз рӯи кор омадани давлати ғаддори булшевикӣ, Русияи тезорӣ ҳам садҳо ҳазор сар асби мардуми минтақаи Осиёи Миёнаро мусодира карда ва барои артишиёнаш ба Ҷанги Ҷаҳонии Аввал мефиристод.
Агар ҳамла ба Бухоро ва ғорати мардуми ин сомон набуд, давлати Шӯравӣ дар ҳамон ду-се соли аввалаш фурӯ мепошид ва низоми подшоҳӣ ё сармоядорӣ ба Русия бармегашт. Чун ҲЕЧ инқилобе дар Бухоро набуд, мардум дар баробари ду гузина барои интихоб ҳам қарор нагирифта буданд! Ин як фикри комилан аҳмақона ва бепоя аст.
Мардуми Бухоро он замон дидгоҳашон мушаххас буд, ъаскарони Шӯравиро таҷовузгар медонистанд ва ғоратгар, чун ҳар рӯз дороиҳо ва чорпоёнашонро мерабуданду ғорат мекарданд ва бо зӯри силоҳ тасарруф мекарданд. Ин ки бархе мегӯянд, гӯё мисли растаи бозор дар як тараф "босаводии саросарӣ ва ҳукумати мардумию мардумпарвар"-ро гузошта буданду дар тарафи дигар "низоми ғуломдорӣ"-ро, то мардум биёянду худашон интихоб кунанду бигиранд, дар беҳтарин ҳолат як хушхиёлӣ аст, на воқеъият. Ва тасаввураш бисёр хандадор ҳам ҳаст!!!
Ин чизҳое, ки ин оқо нивишта, дарвоқеъ маҳсули таблиғоти Шӯравӣ дар даҳсолаҳо баъд аст. Дар ҳамон соли 1920, ки Бухоро ишғол шуд, на мардум русӣ медонистанд, на русҳо родиюву телевизиюну интернет доштанд, ки идеҳои кумунистиро аз даҳони Ленин дар Маскав бигиранду мустақим биёранду дар бозору растаҳои Бухоро тарҷума карда ва ба хӯрди мардум бидиҳанд. Нашрияҳое, ки ба русӣ дар нуқоти дурдаст чоп мешуд, ҳаргиз ба Бухоро намерасид, агар чанд дона мерасид, он ҳам миёни хонаводаҳои руси мустаъмарадори муҳоҷир паҳн мешуд, он ҳам дар Тошканд, на дар Бухоро, ки хонаводаҳои рус зиёд надошт. Идеҳои кумунистӣ ва инқилоби кумунистӣ дар миёни мардуми маҳаллӣ дар Осиёи Миёна аслан ривоҷ надошт ва онҳо аслан намедонистанд, ки дар Маскав чи иттифоқе меуфтад. Фақат овозааш аз дур мерасид, ки гурӯҳе балвогар қиём кардаанду подшоҳи Русияро аз тахт сарнагун кардаанд. Он замон иттилоъ дар ҳамин ҳад ба Бухоро мерасид, на беш аз ин!
Аммо он гуна, ки ин оқо тасвир мекунад, гӯё давлати булшевикӣ дар муддати кӯтоҳ ҳазорҳо китобу осори моркистиро ба забони мардумони маҳаллӣ бо қатору ҳавопаймо оварда ва барои тактаки шаҳрҳо ва рустоҳои Бухоро тақсим карда бошанд ва мардуми маҳаллӣ гӯё якшаба пай бурда бошанд, ки чизе ба номи кумунисм вуҷуд дошта ва аз вазъияти замони худашон беҳтар аст ва гӯё онҳо фаҳмида бошанд, ки дар низоми ғуломдорӣ мезистаанд ва ин гурӯҳи балвогари нав гӯё давлати мардумӣ ва мардумпарвар месохта бошад ва аз ин чарандиёт ва гӯё мардум худашон яксара ва якшаба кумунист шуда бошанд ва ин низомро ИНТИХОБ карда бошанд!!!! Боз ҳам, ин ХАНДАДОР аст!!!
Мардуми Бухоро дар он замон намедонистанд кумунисмаш чист, булшевикаш чист, инқилобаш чист, низоме, ки як гурӯҳи балвогар, ки подшоҳи Русияро аз тахт ғалтонда буд ва мехост поя гузорад, аслан чи низомест, ин гурӯҳ оянда ба онҳо чи хоҳад дод, аслан намедонистанд. Онҳо фақат ба чашми сар медиданд, ки лашкари сурх омаду Бухороро бумборон карду хазинаҳои иморатро ғорат кард ва ба хонаҳои мардуми шаҳр ҳам чаповул зад ва дар масоҷиду мадорис хайма зад ва ъаскаронаш ҳар рӯз бо силоҳ дар шаҳру русто мегаштанду мардумро ғорат мекарданд, асбу гови мардумро ба зӯри силоҳ мегирифтанд, гандуму ҷаву ғаллоти мардумро мегирифтанду мебурданд дар ситодҳояшон ъайшу нуш мекарданд ва ҳар кас, ки эътироз мекард, дарҷо мепаронданд. Мардуми андак босаводу ояндабин зуд молу ъиёли худро гирифтанду муҳоҷират карданд, бо ин нигаронӣ ё пешбинӣ, ки терур ва кушторҳои бештаре дар пеш аст, мардуми камсаводтару бемоятар тан ба тақдир дода буданду менишастанд ва фақат Худо мегуфтанд, ки дасти ҷабру зулми куффорро, ки Бухороро ба хун олуда карда буд, ҳарчи зудтар кӯтаҳ ва сояи ваҳшаташро аз сарашон дур кунад!
Он чизҳое, ки оқои Давлатуф мегӯяд, даҳсолаҳо баъд, замоне ки Шӯравӣ ҷойгоҳашро устувор карду дар минтақа чумҳуриҳо таъсис доду заминҳоро аз мардум мусодира карду кулхуз ташкил кард, баъд камкам ба таблиғи онҳо пардохт, чун медид. ки мардум ҳукуматашро намепазиранд. ОН замон буд, ки камкам аз фарҳангиёни маҳаллӣ, монанди Ъайниву дигарон, истифода мекард, ба дасташон рӯзнома дода буд, ки ин идеҳоро ба забони ъомиёна ба мрадум таблиғ кунанд, ки гӯё гузашта бад буду ҳоло хуб аст ва оянда боз беҳтар мешавад. Аммо то ин ки ин идеҳо дар миёни мардуми маҳаллӣ ҷо уфтад, даҳсолаҳо лозим буд, вале то охири ъумри Шӯравӣ ҳам ҷо науфтод. Яъне давлати Шӯравӣ аввал Бухороро ИШҒОЛ кард ва баъд аз солҳо, ки имконоти молию фаннияш фароҳам шуд, ба таблиғи дастовардҳои худаш ва идеҳояш пардохт. Ин тур нест, ки дар ҳамон оғоз мардум аз андешаҳои кумунистӣ бохабар буда бошанд ва имкони интихоб дошта бошанд! Ин як тасаввури кӯдаконае беш нест!
Манбаъ: Esfandiar Adineh
No comments:
Post a Comment